Kazimierz Kirejczyk wygłosił referat „Sytuacja na rynku mieszkaniowym. Stan obecny i zagrożenia” podczas rocznicowego posiedzenia Stałego Przedstawicielstwa Kongresu Budownictwa, które odbyło się 13 maja w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej.
Kazimierz Kirejczyk zwrócił uwagę, że rynek mieszkaniowy szybko dostosowuje się do sytuacji kryzysowej: Ceny ofertowe w pierwszym kwartale 2009 spadły o 13% w stosunku do pierwszego kwartału 2008, a ceny transakcyjne są przeciętnie o 10-15% niższe od ofertowych. Przy tak obniżonym poziomie cen w niektórych miastach sprzedaż zaczęła rosnąć w porównaniu z przełomem grudnia i stycznia. W polityce cenowej widać także dostosowywanie się do programu „Rodzina na swoim”. Projekty o nierealistycznym poziomie cen są wycofywane z realizacji.
Deweloperzy wstrzymują rozpoczynanie nowych inwestycji – w skali kraju po I kwartale spadek wynosi powyżej 55%, a w Warszawie przekracza 60%. Jednocześnie narasta różnica miedzy liczbą mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia i których budowę rozpoczęto. Zjawisko ograniczania nowych inwestycji utrzyma się co najmniej do końca tego roku, choć bardziej prawdopodobne jest to, że utrzyma się także w 2010 roku. Kluczowe znaczenie będzie miała dostępność finansowania dla deweloperów.
Jeśli sytuacja się nie zmieni, w 2010 roku liczba mieszkań w ofercie spadnie w większości miast do średniookresowego minimum. Gdy banki powrócą do kredytowania hipotecznego znów zaczniemy kupować „dziury w ziemi”, a ceny zaczną szybko rosnąć.
Załamanie na rynku budownictwa mieszkaniowego może mieć poważne konsekwencje dla gospodarki, znacznie wykraczające poza branżę deweloperską. Poza groźbą upadku szeregu firm deweloperskich, jednym z podstawowych zagrożeń jest załamanie na rynku wykonawstwa – masowe przechodzenie niewielkich i średnich firm na działalność remontową i projekty infrastrukturalne jest założeniem nierealistycznym. Ponadto spadnie zapotrzebowanie na materiały i produkty budowlane. Powyższe zjawiska będą skutkowały redukcjami zatrudnienia w bankach, w firmach deweloperskich i budowlanych, u producentów materiałów, w hurtowniach i sklepach, zajmujących się sprzedażą materiałów do budowy i wykańczania mieszkań i domów. Będzie to miało znaczenie dla rynku pracy w skali kraju.
Cykle w sektorze nieruchomości będą się powtarzać, ale rolą państwa jest łagodzenie, a nie pogłębianie skutków cykliczności. Gdy sektor prywatny wyhamowuje aktywność, trzeba pomóc mu zachować rozsądny poziom produkcji – w naszym przypadku – poprzez wsparcie systemu finansowania i zwiększyć poziom budownictwa wspieranego ze środków publicznych.
Warto w innowacyjny sposób popatrzeć na formy budynków socjalnych powstających w miastach małych i średniej wielkości. Rekomendowane są budynki 4-rodzinne, dostosowanie do potrzeb rodzin z dziećmi i bez części wspólnych. Budynki mogą powstawać częściowo z elementów prefabrykowanych, ze względu na koszty oraz potrzebę zamknięcia realizacji projektu w jednym roku budżetowym.
Podczas posiedzenia referaty wygłosili również posłowie Janusz Piechociński i Wiesław Szczepański, minister Olgierd Dziekoński, Przewodniczący RN Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej Adam Kowalewski i prof. Piotr Witakowski.
